บทความ วิธีและเทคนิค การเพาะพันธ์ุปลาเสือตอเขมร นี้ไอ้รับความอนุเคราะห์จากคุณ Kong Teerayut Siu ที่ได้แชร์ประสบการณ์ตรงที่ผ่านมาในการเลี้ยงปลาเสือตอมาเกือบ20ปี ไว้บน facebook  ของกลุ่ม “คนรักปลาเสือตอ” โดยคุณ Kong Teeryut Siu กับคุณ พี่สมภพ Sompop Jitnamsup (หัวหน้าห้องกลุ่มคนรักปลาเสือตอ) มีความคิดที่จะถ่ายทอด ประสบการณ์ ในการเพาะเลี้ยง และ ขยายพันธุ์  ซึ่งเคยทดลองมาแล้วหลากหลายวิธีให้เพื่อนๆ สมาชิกรุ่นใหม่ได้มีแนวทางในการทดลองและปฎิบัติเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดในความเสี่ยงที่จะเกิดขึ้น

ขอขอบคุณ : Kong Teerayut Siu และสมาชิกกลุ่ม “คนรักปลาเสือตอ” ทุกท่านที่ช่วยกันแบ่งปันความรู้ในครั้งนี้

เริ่มจากย้อนเวลาไปสักประมาณ 20 ปีที่ผ่านมายุคที่ปลาเสือตอลายใหญ่เขมรยังเป็นปลาที่หาได้ตามร้านค้าสัตว์น้ำโดยทั่วไปและตลาดจตุจักรในสมัยนันและมีราคาเพียงหลักร้อยบาท ซึ่งแตกต่างกับปลาอโรวาน่าที่กำลังพีคสุดขีดที่มีราคาหลักพันปลายๆในสายพันธุ์เอเชียอย่างสายพันธุ์ทองอินโดตัวแรกที่ได้เลี้ยงก็มีราคา 7,500 บาทในยุค 20 ปีก่อน ซึ่งปลาเสือตอมีราคาแค่ประมาณ 300-500 บาท ใส่ถุงวางขายอยู่ทั่วไป

 (ขอบคุณภาพจากคุณ Kong Teerayut Siu)

แต่ใครจะทราบได้ว่า เหตุการณ์ดังเช่นวันนั้นจะเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว โดยจู่ๆ ปลาเสือตอลายใหญ่นั้นได้เริ่มมีการนำเข้ามาน้อยลง และราคาแพงขึ้นแบบก้าวกระโดด แต่ในบ้านเราก็ยังพอหาปลาได้ตามบ้านผู้เลี้ยงที่ชื่นชอบและเก็บไว้ในจำนวนที่พอสมควร
ซึ่งข้อมูลในตอนนั้นคือ ประเทศญี่ปุ่นกว้านซื้อเก็บไปจากแหล่งประเทศเขมรและให้ราคาดีกว่าไทยถึง2เท่า จึงทำให้ปลาเสือตอเริ่มหายจากเมืองไทยไปหลายปี

 (ขอบคุณภาพจากคุณ Kong Teerayut Siu)

จนมาถึงปี 2554 เริ่มมีปลาเสือตอลายใหญ่กลับเข้ามาในตลาดประเทศไทยอีกครั้ง แต่ปลาไม่ได้มาจากแหล่งน้ำเดิมจากประเทศเขมรแล้ว แต่มาจากแหล่งใหม่คือประเทศเวียดนาม ซึ่งบางท่านบอกว่าเขมร เวียดนาม มีแม่น้ำที่ต่อเนื่องกัน จากการไล่ล่าหาปลาจากชาวประมงเขมรทำให้ปลาเสือตออพยพกระจายไปอยู่ตามแหล่งน้ำใหม่ๆ ที่ปลอดภัยกว่า

มันก็เป็นสิ่งที่ดีที่มีปลาเข้ามาในไทยอีกครั้ง แต่ราคาสูงขึ้นกว่าเดิมหลายเท่า ราคาปลาขนาด 2-3″ อยู่ที่ 8,500 บาทเลยทีเดียว ซึ่งถือว่าแพงมากๆในยุคนั้น หลายๆท่านที่มีปลาก็รีบปล่อยทำกำไรเพราะกลัวจะเป็นราคาปั่น ซึ่งแท้จริงแล้ว มิได้เป็นเช่นนั้น เมื่อตลาดปลาสวยงามจากประเทศจีนเข้ามาให้ความนิยมในความงดงามของปลาเสือตอ และเลี้ยงคู่กับปลามังกร เพื่อเสริมบารมีของผู้เลี้ยง

หลังจากนั้น จากปี 2554-2557 ที่ปลาเสือตอได้หายไปอีกครั้งเป็นเวลานานถึง 3 ปี และปลาเสือตอเวียดนามก็กลับมาอีกครั้งในยุคที่เรียกว่า ‪#‎ทองคำที่มีชีวิต‬

 (ขอบคุณภาพจากคุณ Kong Teerayut Siu)

เพราะราคาปลา 3-4″ ลายใหญ่ 6 ขีดสมบูรณ์ ราคาตัวละ 65,000-75,000บาทเลยทีเดียว(ซึ่งเป็นเรื่องที่แปลกที่คนเวียดนามบางคนก็ยังไม่เคยเห็นปลาเสือตอของประเทศเค้าเองด้วยซ้ำ ซึ่งแปลว่าคงหายากมากๆเลยที่เดียว)

มันเป็นเหตุการณ์ที่ไม่คาดฝันว่าจะเกิดขึ้น แต่ยังมีแฟนพันธุ์แท้ปลาเสือตอกลุ่มหนึ่งที่ยังให้ความสำคัญ
และรวมกลุ่มกันเก็บปลาชุดนั้นไว้ในบ้านเราก่อนที่ถูกส่งขายไปประเทศจีน

และนับจากปี 2557 ราคาปลาเสือตอขนาด 3-4″ ลาย 6 ขีดสมบูรณ์ มีราคาแพงงถึง 100,000 บาทไทย ส่งผลให้ในปี 2559 จึงมีหลายๆ ท่านในวงการปลาสวยงามไทย หันมาให้ความสนใจ และพยายามที่จะเพาะขยายพันธุ์ปลาเสือตอเขมรและเวียดนาม (ไม่ใช่ปลาไทยนะครับเพราะปลาไทยสูญพันธุ์ไปนานกว่า 10 ปีแล้วจากแหล่งบึงบรรเพชร นครสวรรค์)

‪#‎เข้าสู่เนื้อเรื่องของการทดลองเพื่อ การเพาะพันธุ์ปลาเสือตอเขมร‬

มีความพยายามเพาะพันธุ์ปลาเสือตอมาหลายต่อหลายรุ่น ผมขออธิบายในส่วนที่ผมเองก็เป็นส่วนหนึ่งที่ได้พยายามที่จะเพาะพันธุ์เช่นกัน เริ่มจากนำปลาที่เก็บรวบรวมได้ประมาณ 24 ตัวขนาด 14-18″ อายุปลาประมาณ 5-7 ปีลงในบ่อดินเพื่อเลี้ยงแบบธรรมชาติ เพราะมีบางข้อมูลแจ้งไว้ว่าปลาที่เลี้ยงในตู้หรือบ่อปูน ปลาเสือตอตัวเมียไข่จะไม่สุกและตัวผู้จะไม่มีน้ำเชื้อเพียงพอในการผสมพันธุ์ จึงนำปลาลงไปเป็นเวลา 1 ปี ให้อาหารเป็นกุ้งฝอยเป็นอาทิตย์ละ 30 kg เพราะกุ้งฝอยเป็นอาหารที่สามารถเพิ่มฮอร์โมนของการสืบพันธุ์ได้ดีกว่าลูกปลาดุก

พอครบ 1 ปี ทำการตีอวนบ่อขนาดกว้าง 10 เมตรยาว 25 เมตรน้ำลึก 1.50 เมตร ผลลัพธุ์คือปลาที่จับขึ้นมามีรูปร่างผอม และเหมือนปลาที่ไม่ได้รับอาหารเพียงพอ และไม่มีปลาที่ไข่สุกพร้อมผสมเลยแม้แต่ตัวเดียว (อาจเป็นเพราะปลาเสือที่ถูกเลี้ยงในตู้ที่มีพื้นที่จำกัดอาจปรับตัวในการหาอาหารในธรรมชาติได้ค่อนข้างยาก)

ในทางตรงข้ามปลาที่แยกเลี้ยงไว้ในตู้เพียงตัวเดียว กลับมีสุขภาพดีเยี่ยม ปลาตัวเมียมีลักษณะการขยายของช่องท้องที่ดีกว่าปลาที่ลงบ่อดินมากมาย ผมจึงนำปลาที่สมบูรณ์ในการแยกขุนเลี้ยงในตู้ไว้นั้น มาทำการฉีดฮอร์โมนกระตุ้น ซึ่งตามสูตรแจ้งไว้ว่าเป็นยาตัวเดียวกับการฉีดปลาแม่น้ำ และปลาคร๊าฟสวยงาม โดยผมจ้างเพื่อนที่เป็นฟาร์มปลาคร๊าฟมาฉีดให้ตามโดสปกติ ผลที่ได้คือ ปลามีอาการกระสับกระสาย ตื่นกลัว ทดลอง 8 ตัว

การฉีดครั้งแรก ไม่เกิดผลใดๆครับ ปลาไม่ตาย แต่ก็ไม่มีสัญญาณในที่จะพร้อม ทั้งในตัวผู้ที่ลองรีดน้ำเชื้อ และในตัวเมียที่ช่องเพศไม่มีอาการตอบสนองกับยาทั้งสิ้น ผมจึงตัดสินใจลองเป็นครั้งที่ 2 ผ่านมา 7 วัน จับปลาขึ้นมาฉีดในปริมาณโดสที่สูงขึ้น ผลสรุปคือ ฉีด 8 ตาย 8 ครับ ซึ่งเท่ากับว่ายาเร่งฮอร์โมรสูตรนี้ไม่มีผลดีต่อการเพาะปลาเสือตอแน่นอนครับ

 (ขอบคุณภาพจากคุณ Kong Teerayut Siu)

แต่แล้ววันหนึ่ง เหตุการณ์บังเอิญก็เกิดขึ้น ผมเองก็ได้ล้มเลิกความคิดที่จะเพาะพันธุ์ปลาเสือตอแล้ว

ในช่วงเดือนสิงหาคม ฝนตกค่อนข้างทุกวัน ผมก็ได้สังเกตุเห็นความเปลี่ยนแปลงของปลาเสือตัวตัวเมียที่เลี้ยงไว้ว่ามีลักษณะท้องเคลื่อนย้อยไปด้านหลังและลงมาต่ำใกล้ช่องเพศ และช่องเพศมีขนาดใหญ บวมแดง ซึ่งมีอาการตาลอย ว่ายน้ำเกร็งๆ คล้ายอาการจุกไข่ และบังเอิญที่ผมเปลี่ยนน้ำในตู้ปลาโดยใช้วิธีสายยาง 2 เส้น เส้นที่ 1 ดูดออกไว้ที่กลางตู้ และอีกเส้นน้ำเข้า โดยลืมว่าเปลี่ยนน้ำไว้ เป็นเวลา 4 ชม. กลับมาได้พบเห็นสิ่งที่ไม่คาดคิดคือ เจ้าปลาเสือตอเขมรตัวเขื่องได้ไข่ออกมาที่พื้นตู้ในปริมาณคร่าวๆไม่เกิน 700 ฟอง ซึ่งไข่มีสีขาวอมเหลืองประมาณ 50% และสีขาวปกติ 50% จึงแยกไข่ปลาออกมา

เมื่อเห็นเช่นนั้น จึงรีบนำเจ้าเสือตอตัวผู้ที่ขุนแยกไว้มารีดน้ำเชื้อ แต่ผลคือน้ำเชื้อมีปริมาณน้อยมากๆประมาณ 2 หยด จึงนำไปผสมน้ำและทดลองทำการฟักแต่สรุปก็ไม่เป็นตัวนะครับ ไม่ทราบว่าเกิดจากจำนวนน้ำเชื้อที่น้อยหรือไข่ปลาที่ทิ้งไว้นานก่อนที่ผมมาพบ เพราะเคยได้ข้อมูลจากผู้ที่เป็นคนเพาะพันธุ์ได้ทางแถบนครสวรรค์ ว่าไข่ปลาที่ออกมาต้องใช้เวลาในการนำมาผสมกับน้ำเชื้อภายใน 30 นาที หรือเร็วกว่านั่น ส่วนน้ำเชื้ออาจอยู่ที่อายุของปลาและการรีดที่ถูกวิธี แต่ปลาเสือตอเขมรหรือเวียดนาม อายุที่เหมาะสมควรอยู่ประมาณ 7-10 ปี ขนาดประมาณ 15-18″ และใช้วิธีการขุนให้สมบูรณ์ด้วยกุ้งฝอยสลับลูกปลาดุกครับ ถ้าปลาตัวเมียช่องเพศบวมแดง ท้องเคลื่อนไปด้านหลังก็สามารถทดลองได้ และตัวผู้ ต้องทดลองรีดน้ำเชื้อเดือนละ1ครั้งเพื่อดูความพร้อมในการผสมพันธุ์

ซึ่งต่างกับปลาเสือตออินโดที่เคยเทสรีดน้ำเชื้อตัวผู้อายุ 1 ปี 6 เดือน เลี้ยงด้วยกุ้งฝอยมีน้ำเชื้อในปริมาณมากเลยครับ ส่วนตัวเมียก็เช่นเดียวกันที่ดูแล้วว่ามีวัยเจริญพันธุ์ที่เร็วกว่าปลาเขมรมากที่เดียว แต่ปลาอินโดผมไม่ได้ทดลองนะครับ เพราะเมื่อก่อนผมซื้อมาขุนตัวกี่สิบบาทจากผู้นำเข้าในจำนวนหลายพันตัว ผมเองด้วยความสงสัยว่าครั้งก่อนที่ปลาตัวเมียปล่อยไข่นั้นฟลุ๊คหรือไม่จึงได้ปลาชุดใหม่มา 14 ตัวเป็นปลาที่เลี้ยงในบ่อปูนอายุ 8-12 ปี มีความสมบูรณ์เต็มที่จากเจ้าของเดิม จึงทดลองแยกตัวเมียที่ดูแล้วสมบูรณ์ที่สุด มาให้อาหารเต็มที่เป็นเวลา 3 เดือน และถ่ายน้ำโดยการโฟลว์น้ำวันละ 5 ชม. โดยใช้ตู้ขนาด 60-30-30″ ทำซ้ำทุกวันผ่านมา 2 สัปดาห์ช่องเพศเริ่มแดงและขยายแล้ว ปลาตัวเมียปล่อยไข่ออกมาครับจึงได้ทราบถึงวิธีนี้ครับ แต่รอบนี้ไม่ได้ผสมนะครับ เพราะไม่มีตัวผู้ที่พร้อมผสมมีแต่ปลาทรงตัวเมียทั้งชุดครับ

และทั้งหมดนี้เป็นประสบการณ์จากผมและถ้าเพื่อนๆท่านใดต้องการข้อมูลทางด้านไหนเพิ่มเติมจะมีพี่ๆแอดมินที่มีความรู้ความสามารถมาเพิ่มเติมให้อีกทีนะครับ
Sompop Jitnamsup Peeraworn Siriyagorn แดง กระทุ่มแบน Sikarin Kullaphatkanon  วัชระ บัวเอี่ยม  Piyawat Cutchawaree

คอมเม้นท์ที่น่าสนใจ :

• วัชระ บัวเอี่ยม ครับพี่ก้องเสือตอที่พร้อมจะเป็นพ่อแม่พันธุ์ต้องมีขนาด18นิ้วขึ้นครับซึ่งตัวผู้ก็จะมีนำ้เชื้อแข็งแรงตัวเมียก็รังไข่พร้อมครับ แต่สิ่งที่ไทยเราประสบคือพ่อแม่พันธุ์สมบูรณ์ด้วยเรื่องลายทรงขนาดที่จะมาทำการเพาะ ขาดแคลนครับเนื่องจากต่างชาติซื้อออกไปหมด เหลือแต่รุ่นแรกแย้ม…555ยังไม่พร้อมและสมบูรณ์มากนักผมว่านะพี่ก้อง

• Supoj Chaikajornwatส่วนตัวครับถ้าลองตัดประเด็นเรื่องสายพันแท้ออกไปก่อน. ลองเอาเสือตอลายเล็กแม่น้ำโขง. พสมเทียมกับลายใหญ่อินโดนีเซีย บางทีลูกผสมอาจะได้สีจากลายเล็ก. ขีดใหญ่จากอินโด

• Pokccb Nuchtongkcom จากข้อมูลที่ได้อ่าน อยากทราบคัยมี ข้อมูลลึกๆลับๆจากประเทศณี่ปุ่นมั่งคัฟ ตอนกว้านซื้อไป ผมว่า ประเทศญี่ปุ่นต้องมีโอกาศเพาะและพัฒนาพันธ์แน่ๆ แหล่งน้ำ ภูมิประเทศ บรรยากาศ เทคโนโลยี ดูจากปลาชนิดต่างๆ มีแต่ความสมบูรณ์หรือมันเป็นกลไกของตลาด ปัจจุบันผมว่า ลายใหญ่ ลายคู่ อินโดต้องมีประเทศที่เพาะได้ ดูจากการนำเข้ามา (เคยเห็นขาย เสือตอขนาดใบมะขาม) มาเยอะมากและขนาดเท่ากันหมด แต่เสือตอเขมร มีราตาสุง หรือเปล่า เลยไม่มีการนำเข้ามาหรือเลี้ยงเฉพาะกลุ่ม คัยมีข้อมูลลึกๆแบ่งปันมั่งนะคัฟ ผมคงไม่มีโอกาสได้เลี้ยง เพราะมันแพงมาก ตอนนี้เลี้ยงแต่ลายคู่ ตัวดำปี้ เลย 55
  #ความคิดส่วนตัวนะคัฟ ผิดพลาดขออภัยด้วย
  Kong Teerayut Siu คาดว่าคงหวังเพาะพันธุ์ครับ ทางญี่ปุ่นเคยมีข่าวว่าเปิดสถานเพาะเลี้ยงที่เขมรและเวียดนามเลยครับ แต่ยังไม่สำเร็จครับ
• Piyawat Cutchawaree เทพแห่งกาลเวลา อีกฉายานึงที่ได้ยินมา หนึ่งเดียวที่สามรถเพาะปลาเสือตอเขมรได้ หลายคอกด้วยนะครับ อีกทั้งยังเป็นที่ปรึกษาให้กรมประมงช่วยเพาะเสือตอ แต่ด้วยความสมบูรณ์ของพ่อพันธ์แม่พันธ์ ทำให้ยากต่อการจะเพาะพันธ์ หรือกระทั่งฉีดเชื้อจนออกมาเป็นตัวก็ถูกปรสิตจัดการไป มีแหล่งข่าวบางคนบอกว่าเทพแห่งกาลเวลามีสายพันธ์เสือตอไทยที่สูญพันธ์ไปนานแล้ว มีทฤษฎีที่ว่าใช้สายพันธ์ไทยที่มีความทนโรค (ในประเทศไทย) มากกว่า จึงสามรถเลี้ยงลูกให้รอดได้ เหมือนเมื่อก่อนที่ฟาร์มหนองโพนำพ่อพันธ์แม่พันธ์วัวมาจากอเมริกาแต่ลูกวัวไม่ทนโรค จึงต้องผสมกับพันธ์ไทยก่อนต่อยอดภายหลัง ส่วนข้อเท็จจริงคงมีแค่เทพแห่งกาลเวลาคนเดียวเท่านั้นที่รู้ แต่ด้วยความเป็นจริงที่ว่าแหล่งน้ำธรรมชาติที่สมบูรณ์ ความลึกของแหล่งน้ำ การไหลของน้ำ ทำให้ไม่มีโอกาสที่เสือตอเขมรจะเพาะพันธ์ด้วยตัวเอง ประกอบกับราคาในปัจจุบันที่สูงลิบ จึงเป็นไปได้ยากที่ประสบความสำเร็จ แหล่งข่าวที่ผมรู้จักบอกว่าแต่ละปีเสียแม่ปลาเป็น 10 บางปีหาซื้อแม่ปลาเข้าด้วยซ้ำ และในอนาคตถ้าเพาะในสายที่ชิดกันเกินไปก็จะมีปัญหาต่อมาอีก คงต้องหาปลาจากแหล่งอื่นมาเป็นแม่พันธ์ เพื่อไม่ให้สายพันธ์ชิดเกินไป เหล่านี้คงมีแค่เทพแห่งกาลเวลาเพียงผู้เดียวที่สามารถกำหนดอนาคตของปลาเสือตอ เพราะเท่าที่ทราบมีปลาหลักพันตัวมั้งครับ ไม่แซมไม่รู้จำนวน ผิดถูกขออภัยเทพแห่งกาลเวลาด้วย